Quảng trường là một trong những thực thể không thể thiếu để cấu thành đô thị. Nó gắn liền với những yếu tố tạo thị khác như kiến trúc, giao thông, cảnh quan; và đóng vai trò quan trọng trong đời sống cộng đồng.
Từ thế kỉ thứ 6 trước Công nguyên, khái niệm đầu tiên về quảng trường đã xuất hiện ở Athens; với tên gọi Agora (Agora trong tiếng Hi Lạp cổ là một từ khó tìm nghĩa tương đương trong ngôn ngữ hiện đại; nó hàm ý chỉ sự tập trung hội họp). Agora là khu vực công cộng thường nằm ở vị trí trung tâm thành phố; với những con đường và các tòa nhà hướng về nó. Quảng trường từ những nền tảng đầu tiên đã được coi là một biểu tượng của tính dân chủ; là nơi người ta tự do hội họp và bày tỏ chính kiến. Số lượng các quảng trường đáng kinh ngạc và vai trò văn hóa lịch sử của chúng cũng đáng chú ý không kém.
Quảng trường Republica (Piazza della repubblica)
Quảng trường hiện nay từng là một forum, trung tâm của thành phố thời La Mã. Cây cột cao chính giữa quảng trường có tên gọi Colonna della Dovizia; đánh dấu giao lộ hai con đường lớn từ thời kì này. Trong suốt thời trung đại, khu vực trung tâm này là một nơi tấp nập; tập trung đông cư dân, quy tụ các phường hội, các khu chợ xen kẽ các khu nhà tạm; và các nhà thờ. Quảng trường giữ được đặc trưng của kiến trúc trung cổ suốt cho đến thế kỉ 18; khi hội đồng thành phố quyết định mở rộng thành phố; và dọn dẹp lại khu vực này. Các tòa tháp, nhà thờ, nhà xưởng, nhà ở, chỗ ngồi của phường hội; đều bị phá hủy khiến công chúng ngày nay tiếc nuối.
Quảng trường Signoria (Piazza della Signoria)
Tiếp theo, và quan trọng không kém, phải nói tới quảng trường Signoria (Piazza della Signoria). Quảng trường hình chữ L, tọa lạc ở vị trí tuyệt đẹp, vây quanh bởi những tòa nhà lịch sử như cung điện Vecchio, phòng trưng bày Uffizi, cung điện Uguccioni và nằm trên con đường hướng đến cây cầu cổ nổi tiếng Ponte Vechio. Chiếm vị trí trung tâm quảng trường, lâu đài Vecchino có dáng vẻ kiên cố của một pháo đài với mặt tường đá để trần, tầng mái có tường lan can hình răng cưa, dãy cửa cuốn tròn, tháp cao đặt lệch sang một bên là những hình ảnh của kiến trúc thời Trung Cổ còn lưu lại. Về mặt chính trị, Piazza della Signoria có vai trò đặc biệt trong sự hình thành và lịch sử phát triển của cộng hòa Florence.
Quảng trường được đặt theo tên Palazzo della Signoria, hay còn gọi là Palazzo Vecchio, nơi làm việc của chính phủ (Signoria). Ngày nay, quảng trường Signoria giống như một phòng trưng bày điêu khắc ngoài trời khổng lồ nơi các bức tượng thấm đẫm tinh thần phục hưng xuất hiện ấn tượng, sống động đầy lôi cuốn. Các nhóm tượng này gồm đài phun nước thủy tề với Neptune ở trung tâm, Hercules và Cacus, bức tượng bằng đồng Perseus and Medusa, vụ cưỡng hiếp Sabine Women trong thần thoại Hi Lạp, tượng David… Mỗi bức tượng đều có một câu chuyện đằng sau nó, về tội ác, giết chóc, cưỡng hiếp, đức tin, tình yêu, chiến thắng…
Quảng trường Pitti (Piazza de Pitti)
Đóng vai trò then chốt trong đời sống chính trị Florence và là nhà bảo trợ lớn của nghệ thuật Phục Hưng; tên tuổi gia tộc Medici gắn liền với sự nổi tiếng của thành phố. Nhiều di tích tái hiện đời sống của gia tộc hùng mạnh này còn lưu lại ở cung điện (Palazzo) Pitti. Ngay phía trước cung điện là khoảng không gian mở hình vòng cung của quảng trường Piazza de Pitti; nằm ở phía nam sông Arno và cách cầu Ponte Vecchio không xa. Từ quảng trường có thể chiêm ngưỡng toàn bộ mặt tiền cung điện Pitti; một kiến trúc ba tầng trải theo hàng ngang xây bằng đá thô để trần.
Là chủ sở hữu ngân hàng Medici, một trong những ngân hàng lớn nhất châu Âu lúc bấy giờ cùng với hàng loạt cơ sở kinh doanh khác, nhà Medici đã dùng tiềm lực kinh tế hùng mạnh để từng bước dấn thân vào vũ đài chính trị. Khi có trong tay quyền lực, nhà Medici không ngừng củng cố vai trò trung tâm của mình bằng cách liên kết với các gia tộc ưu tú khác thông qua các cuộc hôn nhân và các thỏa thuận thương mại. Trong giai đoạn hoàng kim của mình, nhà Medici sinh ra ba Giáo hoàng cho Giáo hội Công giáo Rôma—Giáo hoàng Leo X (1513–1521), Giáo hoàng Clement VII (1523–1534), Giáo hoàng Leo XI (1605) và hai nữ hoàng nhiếp chính của Pháp là Catherine de’ Medici (1547–1559) và Marie de’ Medici (1600–1610).
Quảng trường Duomo (Piazza del Duomo)
Quảng trường Duomo (Piazza del Duomo) là khu vực sầm uất; thu hút đông đảo du khách nhất ở Florence. Ở vị trí trung tâm của quảng trường là vương cung thánh đường Florence; (Cattedrale di Santa Maria del Fiore hay Duomo di Firenze). Nhà thờ được xây dựng từ năm 1296 theo phong cách Gothic; nhưng đến tận năm 1436 mới được hoàn thành với một mái vòm khổng lồ được thêm vào; đây là thiết kế của Filippo Brunelleschi. Nằm liền kề vương cung thánh đường là Tòa tháp Giotto với cùng mô-típ trang trí mặt tiền. Đối diện vương cung thánh đường là tòa Bí tích rửa tội thánh John.
Nguồn: Tapchikientruc.vn
